Είναι ευρέως γνωστό ότι όταν η διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο σχολείο βασίζεται σε αποκλειστικά θεωρητικές προσεγγίσεις (δασκαλοκεντρική), οδηγεί σε χαμηλότερα μαθησιακά αποτελέσματα, σε σύγκριση με προσεγγίσεις που στηρίζονται στον οικοδομισμό (βλ. Schnotz, 2011). Η ενεργητική μάθηση μέσω της προσφοράς και λήψης πρωτογενών εμπειριών θεωρείται πιο αποτελεσματική (π.χ. η χρήση ζωντανών οργανισμών στο μάθημα της βιολογίας, βλ. Randler, 2023). Η προσφορά πρωτογενών εμπειριών στους μαθητές επιτυγχάνεται είτε φέρνοντας το αντικείμενο μάθησης και μελέτης μέσα στην τάξη, είτε με επίσκεψη της τάξης στον πραγματικό κόσμο. Κατά τον ίδιο τρόπο, τέτοια στοιχεία που θεωρούνται κρίσιμα για τη μάθηση των μαθητών θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και στον τομέα της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών. Δυστυχώς, η απόκτηση πρωτογενών εμπειριών στο πλαίσιο της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών δεν είναι πάντα εφικτή, αφού η μεταφορά ενός «ζωντανού» μαθήματος με μαθητές από μια πραγματική τάξη σε ένα σεμινάριο εκπαίδευσης εκπαιδευτικών είναι ουσιαστικά ανέφικτη.

Ανταποκρινόμενοι σε αυτό το κενό, οι εταίροι του έργου TeLeMaT IBL θα αναπτύξουν ψηφιακά μέσα, όπως βίντεο 360°, VR, AR, κινούμενες εικόνες και διαδραστικά βίντεο. Επιπλέον, θα προετοιμάσουν πρωτόκολλα συνεντεύξεων για εκπαιδευτικούς και αναφορές για πειράματα, όπως απεικονίζεται στο Εικ. 1. Αυτές οι προσπάθειες αποσκοπούν στην ενίσχυση της αυθεντικότητας στις αίθουσες διδασκαλίας, στην εμβάθυνση των εκπαιδευτικών σε ζητήματα που αφορούν στη ΜΜΔ και γενικά στη βελτίωση της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών ως προς τις αυθεντικές διεργασίες που επισυμβαίνουν κατά τη διδασκαλία και μάθηση στις Φυσικές Επιστήμες.

Τα παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας (VR) και προσομοίωσης χρησιμοποιούνται εδώ και αρκετό καιρό σε πλαίσια επαγγελματικής εκπαίδευσης σε διάφορους κλάδους και τομείς. Για παράδειγμα, τεχνολογίες VR χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση εκπαιδευτικών στη διαχείριση της τάξης (βλ. Wiepke et al., 2019), παραϊατρικού προσωπικού (βλ. Εικ. 2), συγκολλητών (βλ. Εικ. 3) και νοσηλευτικού προσωπικού.

Εικόνα 2: VR για παραϊατρικό προσωπικό; Πηγή: www.rettmobil-international.com/2022/08/virtual-reality-im-digitalen-rettungswagen.

Εικόνα 3: VR για την εκπαίδευση συγκολλητών; Image Copyright Fronius International GmbH; Πηγή: www.fronius.com/de/schweisstechnik/info-center/presse/welducation-simulator-07112023.

Εικόνα 1: Απόσπασμα από την αναφορά πειράματος ενός μαθητή (έχει τροποποιηθεί ο γραφικός χαρακτήρας για σκοπούς ανωνυμίας).

Το έργο TeLeMaT IBL βασίζεται σε διεθνή συνεργασία. Χάρη στη συμμετοχή μελών από διάφορες χώρες της ΕΕ, το έργο έχει τη δυνατότητα να επιτύχει αποτελέσματα με διεθνή εφαρμογή. Οι εταίροι του έργου περιλαμβάνουν εκπροσώπους σχολείων, ερευνητικών ιδρυμάτων και ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από την Αυστρία, την Κύπρο, την Εσθονία και τη Γερμανία.

Η διάρκεια του έργου είναι τρία χρόνια: από την 1η Νοεμβρίου 2023 έως τις 31 Οκτωβρίου 2026.

Τα αναμενόμενα αποτελέσματα του έργου είναι:

(1) Ανάπτυξη υλικού διδασκαλίας και μάθησης για την εκπαίδευση εκπαιδευτικών στη ΜΜΔ (σε μαθήματα Φυσικών Επιστημών). Θα αξιοποιηθούν και θα προσαρμοστούν στο πλαίσιο του έργου TeLeMaT πέντε ενότητες που αναπτύχθηκαν σε προηγούμενο έργο (βλ. www.differentiatinq.eu), συγκεκριμένα: 1) Γενικά ζητήματα για τη ΜΜΔ, 2) Πειραματισμός, 3) Διαφοροποίηση και υποστήριξη, 4) Διάγνωση, 5) Εργαλείο διαφοροποίησης.

(2) Ενσωμάτωση του υλικού σε δύο μαθήματα Moodle: ένα για την αρχική εκπαίδευση εκπαιδευτικών (σπουδές, πρακτική άσκηση) και ένα για τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση εκπαιδευτικών.

(3) Συγγραφή ηλεκτρονικού βιβλίου οδηγιών: περιγραφή του υλικού διδασκαλίας και μάθησης και των εμπειριών που αποκτήθηκαν κατά την παραγωγή του υλικού, ώστε να μοιραστούν αυτές οι εμπειρίες με τους ενδιαφερόμενους.

(4) Δημιουργία ψηφιακών μαθημάτων με δυνατότητα αυτοεκπαίδευσης για τη διδασκαλία με ΜΒΕ (tutorials που περιλαμβάνουν τα μαθήματα Moodle και το υλικό που αναπτύχθηκε).

Όλο το παραγόμενο υλικό θα είναι διαθέσιμο ως ανοιχτοί εκπαιδευτικοί πόροι.

Για την επίτευξη των στόχων του, το περιεχόμενο του έργου οργανώνεται σε πέντε θεματικά πακέτα εργασίας. Κάθε θεματικό πακέτο εργασίας περιλαμβάνει με τη σειρά του διάφορες δραστηριότητες (βλ. Πλαίσιο ροής εργασιών του έργου στην Εικ. 4).

Θεματικό πακέτο εργασίας 1: Αυτό το πακέτο εργασίας περιλαμβάνει όλες τις βασικές εργασίες διαχείρισης των επιμέρους έργων.

Θεματικό πακέτο εργασίας 2: Αυτό το πακέτο εργασίας επικεντρώνεται στον καθορισμό των κριτηρίων ποιότητας για το υλικό διδασκαλίας και μάθησης και τα μαθήματα Moodle που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του έργου. Για τον σκοπό αυτό, θα αναπτυχθεί ένα ερωτηματολόγιο και θα χορηγηθεί σε προϋπηρεσιακούς και εν ενεργεία εκπαιδευτικούς. Το ερωτηματολόγιο θα διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο το υλικό διδασκαλίας και μάθησης σχεδιάζεται, παρουσιάζεται και κατασκευάζεται για να είναι αποτελεσματικό στην εκπαίδευση εκπαιδευτικών στη ΜΜΔ. Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου θα συνδυαστούν με ευρήματα από τη σχετική βιβλιογραφία για να δημιουργηθούν δύο λίστες κριτηρίων ποιότητας. Η μία λίστα θα αφορά τους προϋπηρεσιακούς εκπαιδευτικούς και η άλλη τους εν ενεργεία εκπαιδευτικούς. Αυτές οι λίστες θα αποτελέσουν τη βάση για το σχεδιασμό του υλικού διδασκαλίας και μάθησης, καθώς και των μαθημάτων Moodle που θα αναπτυχθούν στο έργο. Θα συμβάλουν επίσης στην αξιολόγηση του έργου, η οποία θα πραγματοποιηθεί τόσο από εσωτερικούς όσο και από εξωτερικούς συνεργάτες. Η εξωτερική αξιολόγηση θα πραγματοποιηθεί από μια ομάδα ειδικών (“critical friends”): τον Δρ. Eberhard Hummel (Seminar für Ausbildung und Fortbildung der Lehrkräfte, Ludwigsburg, Germany), τον Andreas Marquarth (Seminar für Ausbildung und Fortbildung der Lehrkräfte, Schwäbisch Gmünd, Germany) και τον Καθηγητή Δρ. Markus Emden (Pädagogische Hochschule Zürich, Switzerland). Το Θεματικό Πακέτο Εργασίας 2 περιλαμβάνει επίσης την ανάπτυξη του υλικού διδασκαλίας και μάθησης με βάση τα κριτήρια ποιότητας που θα έχουν προσδιοριστεί και την ενσωμάτωσή του στα μαθήματα Moodle που θα δημιουργηθούν.

Θεματικό Πακέτο Εργασίας 3: Ο κύριος στόχος αυτού του πακέτου εργασίας είναι η δημιουργία ενός ηλεκτρονικού βιβλίου (e-book) με οδηγίες που θα αφορούν στην περιγραφή του υλικού διδασκαλίας και μάθησης, καθώς και στις εμπειρίες που αποκτήθηκαν κατά τη διαδικασία παραγωγής των ψηφιακών μέσων του έργου.

Θεματικό Πακέτο Εργασίας 4: Σε αυτό το πακέτο εργασίας θα αναπτυχθούν διαδικτυακά μαθήματα με δυνατότητα αυτοεκπαίδευσης (tutorials), ειδικά για προϋπηρεσιακούς και εν ενεργεία εκπαιδευτικούς. Τα μαθήματα αυτά θα περιλαμβάνουν και το υλικό διδασκαλίας και μάθησης που θα έχει αναπτυχθεί σε προηγούμενα πακέτα εργασίας.

Θεματικό Πακέτο Εργασίας 5: Το τελικό πακέτο εργασίας εστιάζει σε δραστηριότητες δημοσίευσης και διάδοσης του έργου. Αυτό περιλαμβάνει την προβολή των αποτελεσμάτων, την ενημέρωση σχετικών φορέων και την επιμόρφωση εκπαιδευτικών με στόχο τη μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των παραγόμενων διδακτικών πόρων.

Εικόνα 4: Πλαίσιο ροής εργασιών του έργου.

Αναφορές:

Randler, C. (2023). Unterricht mit Lebewesen. In H. Gropengießer und U. Harms (Eds.), Fachdidaktik Biologie (pp. 290–299). Aulis.

Schnotz, W. (2011). Pädagogische Psychologie kompakt. Weinheim: Beltz.

Wiepke, A., Richter, E., Zender, R. & Richter, D. (2019). Einsatz von Virtual Reality zum Aufbau von Klassenmanagement-Kompetenzen im Lehramtsstudium. In: Niels Pinkwart & Johannes Konert, (Eds.), DELFI 2019: Die 17. Fachtagung Bildungstechnologien. 16.-19. September 2019, Berlin, Deutschland. Bonn: Gesellschaft für Informatik e.V. (pp. 133-144).